De grenzen v wit

Wit is merkwaardig. We bekeken allerlei witten in kunstwerken ( zie foto’s werken v Marc Mulders, Pekka Halonen - wit landschap,Roelant Savery - de schimmel ,westfaçade Notre Dame, Friedrich v Amerling- kinderportretje,). Het echt witste wit ontstaat bij de gratie van donkerder kleuren er omheen. Echt wit wordt slechts toegepast bij het punt met het hoogste licht. Rembrandt werkte in de kanten kragen met pasteuze witten- door reliëf weerkaatste het licht. Zijn overige witten waren veelal met tikje gele oker gemengd.

Een ronddraaiende rij spuitflessen moest het doen vandaag: het stilleven in wit, wat dus bewoog.Dit vroeg ook veel eigen inbreng qua compositie en kleurinterpretatie.

Botanisch aquarel op dinsdag Brulboei IJmuiden

Hier fotoverslag v een gezellige en leerzame middag….werken met de complementaire kleuren geel en violet. Een puzzel is het begin: wat te doen? Eerst kleur op ondergrond of pas later. Tekenen met potlood, aquarelpotlood of direct met verf. En moet je eigenlijk achtergrond wel kleur geven? En hoezo alles in aquarel? Met potlood en aquarel samen ontstaat er ook een prachtig werk.

Een vrolijke start in het nieuwe atelier

Wat een super verrassing jullie kado voor t nieuwe atelier. Wat was dat nodig: een goed koffieapparaat!!! En koek en koffie. Een vrolijk begin….

Het was even zoeken naar van alles; papier achterin, verfspul in de keuken en een echte kapstok op de gang.

En werkplekken bleken ook naar tevredenheid.

Split complementair vandaag.

Na periode waarin het vooral over de compositie ging, is nu kleur aan beurt.

De kleurencirkel met 12 kleuren als hulpmiddel. Geel en violet in het bloemstilleven. Complentaire kleuren. Bij split complementair neem je de naast de complementair gelegen kleuren.

De eerste cirkel (Johannes Itten) geeft 12 kleuren waarvan 3 primair zijn. Wanneer die worden gemengd onstaan de secudaire kleuren. Die zie je in het midden vd cirkel. Tertiair zijn kleuren die je uit secundaire kleuren mengt.

Split complementair in de 2 e foto.

3e foto laat zien hoe je de verzadigde ( meest duidelijke volle kleur) kunt afzwakken door de complementaire kleur bij te mengen. Het afzwakken mondt uiteindelijk uit in neutraal grijs.( wel belangrijk hierbij is dat de gebruikte kleuren zo enkelvoudig als mogelijk gepigmenteerd zijn; anders wordt t een vieze kleuren boel)

Waarom moet je dit nu weten? Schilderen gebeurt grotendeels intuïtief. In de voorbereiding van je palet kan kennis vd kleuren en hun complementair helpen met de keuze. Bewustere selectie vooraf kan een harmonieuzer resultaat opleveren. Het vereenvoudigt het complexe schilderproces.

En de verhuizing is een feit......

Vandaag begonnen met de inrichting van het atelier. Na de Kunstrai de afgelopen week was dit een klus waar ik erg naar uitkeek. Heerlijk de tuindeuren open en uitpakken maar. En gewoon via t tuintje naar binnen. Het keukentje is super met boiler en 2 spoelbakken met bezinkingstonnen waar acryspoelwaterl in kan bezinken. Ja, en moet toch ook nog het één en ander ophangen aan planken.

Zal proberen iedere dag fotootjes v d voortgang te plaatsen.

En dat was ‘t bovenjaar…15 april verder op begane grond!

De laatste Vrolijke Maandag in het atelier 1e etage. 15 april weer van start en dan in m’n eigen atelier; Begane grond, daglicht en heerlijke openslaande deuren naar tuin. En een eigen keukentje! Hoop dat t weer beetje de sfeer zal krijgen als in het Middenhavenstraatatelier. In de foto’s daarom even een flash back.

Bloembolbloemen vandaag. Met een oude film op spoel. Bij vuilnisbak vandaan. Onderwerp: bloembollen. Te kleine beeldjes om zo te bekijken. Maar t staat op de filmdoos, dus past inhoudelijk in bloembollenstilleven. ( zie foto’s)

Onderwerp vandaag: GROOT /klein samenbrengen in één beeld.

Brengt meteen een vraag: hoeveel toont het beeld en is dat informatie genoeg. Of moet er de titel of achtergrondinfo bij om werk te doorgronden? Michael Borremans schilderde een lamp met kap. Hoeveel voegt wetenschap toe dat de lampenkap v mensenhuid in WOII is gemaakt. Marlene Dumas schilderde haar dochter die met rode verf schilderde. Hoe bekijk je dat werk zonder die info? Zie foto’s.

Voorbeelden vandaag: zie foto’s. Rabat lijkt gewoonte bij de Litouwse schilder componist Čuirlionis. Klein/groot bij fotograaf Mikhailov. En kleurrijke werken in pastel v Cathelijne v Goor en fotograaf v Kuilenburg naast elkaar. Ieder totaal verschillend. Zo mag het: iedere stijl okay, zolang t jouw taal is. Vrijheid blijheid. Vooral in t atelier.

Pas op ze bijten…

Rachel Ruysch (1664- 1750 A’dam) was de Rembrandt onder de bloemenschilders. Moeder van 10 kinderen en toch een enorme produktie aan zeer gedetailleerde schilderijen. Ze was bemiddeld en had ongetwijfeld ondersteuning van huispersoneel. In die tijd mochten vrouwen vooral dilletantisch het penseel ter hand nemen; als aangenaam tijdverdrijf.

Zo niet Rachel. In opleiding v 3 jaar bij bloemenschilder v Aelst. Ze groeide op temidden van kabinetten vol fossielen en opgezette dieren en mensen.Toch werd ze bloemenschilder.

Kenmerkend zijn haar diagonale composities met het gewicht op de “buik”. Daar plaatste ze grote bloemen in licht. Jaargetijden lopen in de schilderijen doorelkaar. Exotische bloemen sporadisch.

Opvallend is het schilderen tegen donkere achtergrond. Hier kwam verandering in door een jonge leerling die er landschappelijke elementen achter plaatste. Toch bleef Rachel kiezen voor donkerdere achtergronden.

Als ander voorbeeld van een bloemenschilder vandaag: Georgia O’keeffe. Ze schilderde veelal close-ups. Na de 2 “fijn schilders” Max Lieberman er nog bij ivm de impressionistiche losse toets. Als voorbeeld dat wat je ook doet immers okay is.

Ter overweging vandaag: kies bewust je achtergrondkleur. Donker is een optie, zoals Rachel dat deed.

Ruimte voor anders…

Met 4 deze maandag. Ruimte, letterlijk ruimte om eens even anders te beginnen. We hadden een hele muur nodig. Tekenen met houtskool op een bamboestok. Net als Matisse (1869-1954). Hij kreeg opdracht de kruiswegstaties in de Chapelle de Rosaire in Vence, in Z-Frankrijk uit te beelden. Hij vond eerst tekenen op klein formaat geen goede manier. Op ware grote kon hij pas de werkelijke waarde van de ontwerpschetsen beoordelen. Dus op 71 jarige leeftijd ging deze onkerkelijke kunstenaar 4 jaar aan de slag en hij noemde het resultaat zijn meesterwerk. De kapel is nog steeds te bezoeken en in functie.

Matisse tekende ook later vanuit het ziekbed nog steeds met de lange bamboestok.

Voor ons waren er kortere stokken dan Matisse gebruikte. Bruin ouderwets pakpapier bleek uitstekende ondergrond voor de houtskool en pastel. Wilde gevormde Franse tulpen waren ons onderwerp. We tekenden een half uur en de resultaten (zie foto’s) verrassend en sterk. En er werd nog even een beterschapsboodschap op t toneel gezet voor de twee zieken.

Daarna gingen we op eigen wijze verder met weer de compositie, rabat, kleurcontrasten als aandachtspunten. Zie ook eerdere blogs.

Aquarel op dinsdag

Dinsdag 13 en 20 febr waren weer een serieuze en toch zo’n gezellige boel.

We aquareleerden theepotten en lentebloemen. Een enkeling probeerde gouache. Het nat in nat werken gaateeds beter, net als de lossere toets. Ook kleuren mengen en eerst proberen op proefpapier helpt. De foto’s vertellen verder.

Volgende dinsdag: vanaf 16 april of misschien week later. En het botanische lijkt het leukste om te doen, dus dat gaan we vaker doen.

Kleuren en nog meer kleuren…

Met de eigen foto’s wederom aan het uitpluizen wat schilderwaardg is in het beeld. Even schetsmatig voorbereiden blijkt toch nodig.

Afgelopen tijd al veel beeldaspecten behandeld. Die allemaal tijdens het schilderen integreren is een soort schoteltjes op stokjes balanceren.

De compositie: regel van drie; softspots, rabat. Kleur: Zornpalet, groenen, high key.

Kleurenleer Johannes Itten:

Een afgewogen voldoenend kleurbeeld vraagt gevoel. En vandaag aangevuld met Goethes Kleurenleer. Deze werd uitgebreidt uitgediept door Johannes Itten.

We behandelden: kwantiteitscontrast zie foto hieronder.

En het simultaancontrast ( het bijzondere feit dat onze ogen van nature zoeken naar de complemetaire kleur.) En de kleurencirkel.

En het fenomeen dat iedere kleur beïnvloed wordt door de omringende kleuren. Het simultaancontrast Op onderstaande foto zie je naast elkaar steeds dezelfde kleuren; maar ze lijken totaalanders van karakter.

En dan nog warm- koud kleurcontrast.

Roelandt Savery 1576-1639 was een begaafd kunstenaar met een mooie carriëre als hofschilder bij keizer Rudolf Ii in Praag. In kunstschrift van deze maand staan fraaie voorbeelden van geraffineerd kleurgebruik. Ook bij hem is complementair kleurgebruik onderdeel vd aantrekkingskracht. Soms heel subtiel, zoals ( zie foto) oranjerode papegaai, blauwe lucht, wit paard en ja de factor geel in het broekje.

Een ander voorbeeld: de zwart wiitekening met kleurige monsters. En Ethel Adnan’s kleine noodzakellijke blauwe streepje.

wat zie je wel en wat wil je niet zien....

Jawel en val niet van je stoel! We werken naar aanleiding van foto. Een eigen geschoten foto. Op papier, vanaf een beeldscherm. En ieder onderwerp is okay.

Wat deden we:

1. Foto bestuderen door schetsonderzoek in houtskool.

2. ⁠foto wegleggen

3. ⁠bepaal welke elementen je in verf wil uitwerken. Een hele foto is gewoon te veel voor een ochtend

4. ⁠onderschildering maken en je schetsen overbrengen.

5. ⁠foto er weer bij pakken en dan eens bekijken of je tevreden bent met je vertaling in verf

6. ⁠verder uitwerken

Let op: we gaan de kleuren niet letterlijk overnemen. Foto’s vertekenen de kleuren. Daarom is handigst foto in zw/w te gebruiken. ( omzetten v kleur naar zw/w in beeldscherm is handigst)

Let op : hou t simpel. Bedenk geen complexe beelden bijv met veel perpectief 😵‍💫dat vergt te veel tijd.

En kies wat je leuk vind.

Theedoek aan de lijn kan heerlijk zijn.

De fotografische blik is sinds uitvinding fotografie onderwerp discussie: gebruik je die in je schilderwerk? Breitner zeker: voor het licht en de beweging. Luc Tuymans baseert zich op (vaak polaroid) foto’s. Dat geeft de mogelijkheid voor de door hem gezochte uitkleding en vervreemding van het beeld. Het vissenstilleven v Schumacher is gebaseerd op een foto: het hoge standpunt zou bij naschilderen stilleven alleen op een ladder op deze manier gedaan kunnen worden, of door extreem kantelen vd tafel. Voor de beweging vd voetballers gebruikte ook Pyke Koch foto’s. Wel getoond geen foto: Norman Rockwell met zn uit het dagelijkse leven gegrepen jaren 60 scenes. Totaal in scene gezet en gefotografeerd en in gouache geschilderd.

Aquarel op de dinsdag

‘t Was een gezellige middag. De bloesems gaven aanleiding tot zwaar zuchten en uiteindelijk mooie resultaten. Twee uur is niet veel als je 2 aquarellen te maken hebt.

Belangrijk vanmiddag: beperk je tot een stukje van een tak. En overdenk je opzet. Met zoveel tussenruimte is het beter eerst de achtergrond in kleur te zetten.

De keuze voor zwart papier vergde omdenken, want totaal ander dan gewenst resultaat per kleur…. en toen op dat zwart werd ingespeeld, ging het naar mooi werk.

De wil opleggen op de aquarelverf blijkt een struikelblok. Meegaan en gebruik maken van de eigenzinnigheid van dat water met pigment is de truc!! Voel dr vrijheid die daarbij ontstaat; de losheid….

Brilletje op, maar toch verrekijker nodig….

Wat heerlijk dat t al weer zo veel lichter is in de ochtend. Lente lijkt niet ver meer weg. Daarom bloesems vandaag. Hele ruimte anders opgesteld, zodat de frêle takken een achterwand hadden plus schaduw.

Vandaag werken met in t achterhoofd zaken v afgelopen 2 weken: rabat & high key. De bloesems lenen zich prachtig voor toepassing compositorische regel v rabat. (Zie vorige blogs) en de hoge kleurtonen in de achtergrond. En in Japanse prenten voel je vaak Ma wanneer er met bloesems is getekend/ geschilderd- houtdruk.

Balans in kleur en beeld. Voorbeelden v high key waren Maria Lassnig en de Andy Warhol v Alice Neel. En twee werken met rozen met spannende achtergrond v Thomas Ruff . En tot slot “anything” mag, zoals altijd.

De regel van drie & 16 potten

In de whattsapp kregen jullie al het onderwerp om je er lekker op voor te bereiden: allerhande thee en koffiepotten. Om Klaas Gubbels konden we niet heen. Zie foto’s.

En toen kwam de Regel van drie en het Rabat; compositiehulpmiddelen.

“Intuïtief volg je vaak de regel van derden. Op je smartphone vindt je het als fotoraster. Verdeel je vlak verticaal en horizontaal in drie gelijke vakken; totaal krijg je dan 9 vakken. Op de snijpunten zitten de “softspots”. Het is aantrekkelijk als daar belangrijke beeldelementen staan.
Waarom eigenlijk zo’n compositieregel: welnu je wilt het oog van de kijker sturen. Zorgen dat er wordt gezien wat jij wilt laten zien. Met deze regels heb je eenvoudige, maar doeltreffende hulp daarbij.
De regel van derden is wat afwijkend van de gulden snede. Die is ingewikkelder omdat ze berekend of met de passer uitgezet moet worden. Het gaat hierbij om een verhouding in het beeld dat samenhangt met harmonie zoals die in de natuur voorkomt. Die harmonie voelen wij bij het zien daarvan in een beeld.
Ondanks dat ze eenvoudiger is werkt de regel v derden eigenlijk op eenzelfde manier.
Dat is er bij werken op een rechthoekig vlak nog de rabat. Een compositiehulpmiddel dat ook vaak al vanzelf wordt gebruikt. Je deelt de rechthoek dan op in een vierkant en een reststuk- de rabat.
Juist die rabatlijn kan een fijne hulplijn zijn. Je kunt hier een voorwerp plaatsen en dat geeft dan meteen een harmonieus gevoel. De rabatruimte wordt vaak gebruikt om een indruk te wekken van de ruimte, het soort omgeving waarin het onderwerp zich bevindt. Zie foto’s. ( handschoenen en straattafereel vd geweldige Spaanse schilder Antonio López Garcia (1936) die nu ook in Assen te zien is.)”

Di middag aquarelgroep Brulboei IJmuiden 16 jan

Paddestoelen als stilleven. Vandaag voorbereidend schetsen, een kleine aquarel in nat-in-nat techniek (op prachtig handgeschept khadi lompenpapier) en een grotere aquarel in een eigen gekozen werkwijze. De nadruk vandaag: voelen wat het water betekent. Zoek de vrijheid en durf controle los te laten. Die controle krijg je weer terug wanneer je in later stadium( na droging) de aquarel herhaald gaat bewerken met verf of eventueel potlood of inkt.

2024 in high key on blue Monday 15 januari

….en zo begonnen we vandaag weer op de maandag. Gewoon weer vrolijk als vanouds. Met paddestoelen als stilleven.

“High key vandaag.
Vanuit de toonsleutels uit de muziek. Deze geven de toonhoogten. In het Nederlands is er binnen de schilderkunst het begrip toonwaarde. In de USA gebruiken ze echter high key voor het werken in uitsluitend lichte toonwaarden. ik vind dat wel helder om te gebruiken.
Het is een soort overbelichting.
In zwart/wit zijn er de grijsschalen. Ieder van jullie kreeg er eentje in 10 gradaties. Je kunt kleuren daarbij qua waarde te vergelijken.
Je zou kunnen zeggen dat het gedeelte wit tot het midden van de grijsschaal de high key kleuren zijn.”

🕵️🔭👀

Blog van 4 dec vindt je onder t blog van 27 nov

Bladerlaagjes oftewel negatief schilderen in opperbest humeur

Blog van 27 nov.

Herfst in alle nattigheid, maar als je goed kijkt toch vol met kleur.

Daarmee aan de slag vandaag ..

Andy Goldsworthy (1956 Engeland- nu in Schotland) doet schitteren efemere ingrepen in het landschap. Hij laat zien welke kleurkracht afgevallen bladeren hebben. Al bladeren stapelend op een rots of om de voet van een boom onstaat er schoonheid en aandacht.

Wat we vandaag gebruiken zijn bladeren en het creëeren van diepte vanuit kleurcontrast donker/licht. Zie foto’s waarbij ook schitterende aquarel ( vorige keer ook al) van Hundertwasser.

Mwah….

Warm was het maandag. Niet alleen dankzij 2 extra kacheltjes.. ook inhoudelijk gaf het onderwerp zweetpareltjes.

Kort door de bocht: niks schilderen om ruimte te maken. Mwah..? Nee: Ma!!

Ma is een Japans begrip dat zich niet zo eenvoudig laat vertalen in leegte. Het is een gevoel van ruimte en een beleving van schoonheid dat daarbij ontstaat.

Een moment van rust, harmonie en schoonheid dat kan worden ervaren.

Dit kan worden ervaren op een bepaalde plaats. Dit kan buiten of een ruimte binnen zijn.

Vaagheid alom

t’ Begon in opperste vaagheid: wel- niet, wel- niet. De temperatuur was te laag om vrolijk te werken. Uiteindelijk toch aan de slag. En de temp steeg uiteindelijk gelukkig wel toen de kachel op stoom kwam. ( vanaf nu geen probleem meer- thermostaat is veranderd door aardige monteur).

Gelaagd schilderen in transparante lagen. De via de Whattsapp gestuurde voorbeelden (zie fotos) laten kleursuggesties zien. Eens even buiten je perken qua kleuren.

Luc Tuymans (1958) schildert gelaagd. Inhoudelijk doet hij ook interessante keuzes. Hij stelt dat we allemaal met dezelfde beelden leven. Om daarvan afstand te creëeren maakt hij stillevens en/of gebruikt bestaande foto’s. Die gaat hij al schilderent in aquarel onderzoeken. Zijn uiteindelijke doel is schilderij te maken. En die kunnen reusachtige formaten (5 x 3 m bijv ) hebben.

Hij schildert veel in grijzen. Zijn paletkleuren liggen in een cirkel met primairen en secundairen: de kleurencirkel. Echter gebruikt hij aardekleuren voor gelen- de okers en roden- gebrande sienna om die grijzen hun veelzijdige ietwat somberige tinten te geven. ( complementaire kleuren mengen geeft donker grijs. Door met wit op te werken kun je de kleur oplichten. Complentairgebruik geeft je de mogelijkheid grijzen naar groen, blauw of rood enz. te laten neigen. Zwart/wit gebruik is minder veelzijdig. Alhoewel je natuurlijk verschillende zwarten hebt met ieder eigen kleurneiging. )

tja dat gewriemel......

“Ze bleken dus niet zozeer aan te spreken. Het lag niet aan de beestjes, die wriemelden vrolijk door, maar aan de tere schilderszieltjes. Oh OH gelukkig was er wel inspiratie en werd het toch een ochtend vol inspiratie en schildervreugde. En toch waren er ook die de beestjes en met verrassende technieken wel als uitgangspunt namen. Dit was de laatste schilderochtend tot 20 november. Kunstlijn exposities bezetten onze ruimte tot die tijd.”

Gek maar geen foto’s gemaakt van die zagers, de zeeduizendpoten. Zijn na de schilderochtend meteen weer terug in t vrije zeewater gezet. Deze eindigden dus niet aan een haak van een visser.

  • Schildertechnisch vandaag:

  • Diepte- wat voor wat achter. Denk aan toneeldecor- kijkdoos?! In 16e eeuw “de repoussoir”, een zwaar element dat diepte suggereert. Gordijn of deur.

  • Gebruik donker - licht

  • De zaagwormen lagen ook doorelkaar en voor en achter elkaar. Vragen daarbij:

  • Waar wil je de aandacht van de kijker op vestigen

  • Hoe gebruik je de vlakindeling met soft spots/ gulden snede

Zie de foto’s hieronder